» صندوق بین المللی پول »از این پس سلسله مقالاتی را تحت عنوان “فرایندها و ابزار سرمایه داری جهانی“ منتشر می كنیم. این مقالات شامل بررسی تجارت آزاد، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی، سازمان تجارت جهانی، بازار سهام یا بورس, و پدیده «جهانی سازی» خواهد بود. هدف از این كار، كمك به تعمیق درك مخاطبان وبلاگ از كاركرد نظام جهانی امپریالیستی و نقش نهادها و ابزاری است كه در فرایند سازماندهی استثمار و غارت بین المللی به كار می گیرد. به ویژه امروز كه رژیم جمهوری اسلامی آخرین گام ها را برای حذف یارانه ها به سرعت بر می دارد و دورنمای تیره و تار فقر و فلاكت بیسابقه در افق زندگی كارگران و توده های ستمدیده را به روشنی قابل مشاهده است, چنین مقالاتی كمك می كند كه ارتباط تنگاتنگ این تدبیر جنایتكارانه رژیم را با دستورها و برنامه ریزی های كلان نظام سرمایه داری جهانی و نهادهایش ببینیم. حذف یا به اصطلاح هدفمند كردن یارانه ها در ایران, نه ابتكار امثال احمدی نژاد و تیم مفتخوران اقتصادی ـ امنیتی اش است و نه دار و دسته اصلاح طلبان دوم خردادی كه قبلا سكان هدایت كشور را به دست داشتند و حالا هم با وقاحت می خواهند سند طرح حذف یارانه ها به شیوه ”مناسب“ (در واقع به خاك سیاه نشاندن كارگران و زحمتكشان به شیوه مناسب) را به نام خود بزنند. واقعیت اینست كه این تدبیر اقتصادی, یكی از شروط اساسی سهم دادن بیشتر به رژیم اسلامی در بازار و مبادله جهانی است كه سال هاست از سوی امپریالیست ها و نهادهایی مانند بانك جهانی و صندوق بین المللی پول و سازمان تجارت جهانی به هیئت حاكمه مفلوك و البته وقیح ایران دیكته می شود.
اگر چه وقوع بحران فراگیر مالی ـ ساختاری سرمایه داری كه در سال 2009 به اوج خود رسیده، ضربه ای جدی به باورها و تعصبات جانبدارانه از سلامت و پایداری نظام جهانی وارد آورده است اما میان نتیجه گیری های تجربی و احساسی از وقایع غیر قابل انكار با درك و دانش عمیق ماتریالیستی و دیالكتیكی از وضع موجود، فاصله ای عمیق و جدی وجود دارد. كم نیستند كسانی كه با مشاهده بحران، مرگ ناگزیر و اتوماتیك و نزدیك نظام سرمایه داری جهانی را نتیجه می گیرند. حال آنكه این مهم در گرو سازماندهی نبرد آگاهانه و علمی طبقه كارگر جهانی تحت هدایت نگرش و سیاست و برنامه ای كمونیستی است. كم نخواهند بود كسانی كه با مشاهده خروج موقت نظام جهانی سرمایه داری از گرداب بحران كنونی به قیمت فقر و فلاكت و بیكاری میلیون ها نفر در سراسر دنیا، و اتلاف و نابودی منابع و نیروهای مولده بسیار، دوباره از آن سوی بام پایین بیفتند و جاودانگی سرمایه داری را نتیجه بگیرند. توجه به وضعیت حاضر و گرایش ها و نظرگاه های موجود در جنبش چپ، مسلما در تصمیم ما به انتشار این مقالات كه عمدتا با استفاده از آثار ریموند لوتا، یكی از انقلابیون صاحب نظر در زمینه اقتصاد سیاسی امپریالیسم و سوسیالیسم تهیه شده، تاثیر داشته است.
صندوق بین المللی پول
در مقاله مربوط به صندوق بین المللی پول، به نحوه شكل گیری و جایگاه و نحوه كاركرد این نهاد اشاره شده است. در این مقاله كوتاه با تاریخچه تاسیس این نهاد (كه تضمینی برای تحمیل نقش هژمونیك امپریالیسم آمریكا نه فقط در عرصه مالی بلكه در زمینه های استراتژیك ـ سیاسی بوده است) هم آشنا می شویم. "صندوق بین المللی پول" به همراه " بانك جهانی"، مراكزی مالی هستند كه سیاست های مالی امپریالیستی را به همه اقتصادهای دنیا دیكته می كنند. امروز در پرتو تغییرات مهمی كه بعد از فروپاشی بلوك شرق در حال رخ دادن است، و جوانه زدن قدرت ها و محورهای جدید اقتصادی ـ سیاسی در جهان امپریالیستی، جایگاه آمریكا در این نهادها با چالش روبرو شده است. این دو نهاد از یك سو آماج مبارزات حق طلبانه توده های فقر زده و نیروهای مبارز و ضد سیستم در نقاط مختلف دنیا شده اند، و از سوی دیگر صحنه رقابت ها و كشمكش های درون امپریالیستی. همزمان، بر اثر نفوذ ایده های رفرمیستی در صفوف چپ جهانی و پایین آمدن سطح توقعات و افق دید گروهی از مبارزان و صاحبنظران این جنبش، شاهد این هستیم كه برخی به دنبال تضادها و شكاف های درون این دو نهاد، یا میان آن ها، می گردند. اینان سعی می كنند رقابت های درون قدرت های امپریالیستی، و طلب جایگاه بالاتر جهانی از سوی نیروهای تازه نفس تر سرمایه داری (نظیر چین و هند و برزیل) را زمینه ای برای مطرح كردن خواسته ها و اعتراضات توده های مردم و حتی اهرمی برای كاهش محرومیت های آنان معرفی كنند. در مقابل، آنچه می باید در دستور كار نیروهای پرولتر انقلابی باشد، تعمیق شناخت از ماهیت این نهادها و تحلیل از تغییرات ضروری محتملی است كه در دوره حاضر می تواند در سیاست گذاری های آن ها اتفاق بیفتد.
صندوق بین المللی پول
"صندوق بین المللی پول" و "بانك جهانی" نهادهایی هستند كه زندگی میلیون ها انسان در كشورهای تحت سلطه امپریالیسم را با طرحهای "توسعه اقتصادی" و وام های اسارتبار و طرح های ریاضت كشی خود تعیین میكنند. این دو نهاد بسال 1944 به ابتكار آمریكا تاسیس شده اند و مقر اصلی آنها در واشینگتن است. مدیریت "صندوق" همیشه با اروپائی هاست و ریاست "بانك جهانی" با آمریكائی ها. ایالات متحده تا بحال از قدرت وتو كردن كلیه تصمیم گیریهای "صندوق" بطور موثر برخوردار بوده است. "صندوق"، مسائل عمومی اقتصاد و تاثیرات متقابل تدابیر اقتصادی در هر واحد كشوری را بر اقتصاد جهانی زیر نظر دارد. مدیر برنامه ریز "صندوق" در جلسات گروه هفت كشور صنعتی شركت میكند و تصویری بین المللی را بر پایه تحلیل از كشورهای جداگانه ارائه میدهد.
تاسیس "صندوق" و "بانك جهانی" پس از جنگ دوم جهانی جزئی از طرح كلی ایالات متحده برای تجدید سازمان اقتصاد جهان، شكل دادن به بلوكی از قدرتهای امپریالیستی و تدارك سلطه بر جهان بود. تقسیم كار بین این دو نهاد بدین ترتیب بود كه "صندوق" مسئولیت نظارت و كنترل بر امور مالی كوتاه مدت و مبادلات مالی كشورهای عضو را بعهده گرفت و "بانك جهانی" به تخصیص سرمایه و نحوه اجرای پروژه های درازمدت تر نظیر سد سازی، راه سازی، برق رسانی، آبیاری و غیره پرداخت. در دو دهه 1950 و 1960، نقش "صندوق" صرفا در اعطای وام به بسیاری از كشورهای تحت سلطه امپریالیسم قابل رویت بود. اما از دهه 1970 وظایف این نهاد گسترش یافت. “صندوق” ماموریت یافت تدابیری را برای دفاع از منافع بانكهای امپریالیستی در برابر بحران قرضی كه در كشورهای “جهان سوم” سربلند كرده بود، بیابد. در غیر اینصورت، نظام مالی جهانی فرو می پاشید. از آن پس، "صندوق" كوشیده تا سیاست حكومتها و نهادهای بانكی را هماهنگ كند. در این راه، "صندوق" كشورهای مقروض را مشروط میكند كه به اصطلاح "به خانه خود نظم بخشند" تا بتوانند بدهی و بهره وام ها را به بانكهای امپریالیستی بازگردانند. فقط به این شرط است كه موعد بازپرداخت قرض ها تمدید خواهد شد یا وام دهی و سرمایه گذاری خارجی جدید در آن كشورها صورت خواهد گرفت. "صندوق" در همین راستا، سیاست "اصلاح ساختاری" را به كشورهای تحت سلطه دیكته میكند. این به معنای برخی اصلاحات در هزینه های دولتی، دستمزدها، تجارت، قیمت گذاری پول كشور و سیاستهای توسعه صنعتی است به نحوی كه مجموعه حركت اقتصادی بتواند بازپرداخت قروض بانكهای امپریالیستی را تضمین كند. این امر مستلزم كسب درآمد بیشتر در بازار جهانی توسط این كشورهاست. یعنی باید هزینه های داخلی خود را كاهش داده، بر صادراتشان بیفزایند و از طریق كاهش هزینه تولید و كاهش ارزش پول خود، كالاهای صادراتی ارزانتری تولید كنند كه توان رقابت به كالاهای مشابه را در بازار جهانی داشته باشد. در عین حال، آنها موظفند با برداشتن موانع حقوقی در زمینه تجارت و سرمایه گذاری خارجی، درهای اقتصاد را بیش از گذشته بروی كالاها و سرمایه های امپریالیستی باز كنند.
بنابراین "صندوق" و نهاد همزادش "بانك جهانی" ، بنگاه هائی بیطرف كه فقط با موضوعات فنی توسعه اقتصادی و ثبات مالی درگیر باشند، نیستند. "صندوق" اهداف مالی كشورهای تحت سلطه را تعیین میكند، بر چگونگی پیشرفت این اقدامات نظارت دارد و وظیفه این كشورها برآورده كردن خواسته های فوق الذكر است. "صندوق" بمنزله پلیس مالی امپریالیسم جهانی، میزان قرض به یك كشور، اهداف قرض (یعنی برای چه كاری مورد استفاده قرار بگیرد) و نحوه قرض (زمان بندی اقساط و نرخ سود) را معین میكند. در عین حال، "صندوق" جوانب و نتایج اجتماعی و سیاسی این اقدامات در كشورهای مربوطه را هم مد نظر دارد و این فاكتور را در تصمیماتش دخالت میدهد. بدون مهر تاییدی كه حمایت مالی "صندوق" بر سیاست های اقتصادی كشور عضو می نهد، كشورها و نهادهای امپریالیستی اعتماد و اطمینانی به سرمایه گذاری در آنجا نشان نمیدهند. اعتباردهندگان دولتی و خصوصی بعد از تایید "صندوق" است كه به "یاری" این یا آن كشور تحت سلطه می پردازند. "صندوق" برای تضمین پیشرفت سیاستهایش به تربیت مقامات كلیدی و مسئول در امور اقتصادی و مالی كشورهای تحت سلطه می پردازد و برای وزرای اقتصاد و مالیه و كارمندان عالیرتبه و رئیس بانك مركزی هر كشور، كلاس های آموزشی میگذارد. "صندوق" علاوه بر تنظیم نظام مالی این كشورها، امور بانك مركزی را تحت كنترل میگیرد و حتی در كشورهائی كه بانك مركزی وجود ندارد آن را تاسیس میكند. تهیه و كنترل بودجه و رهنمود در زمینه سیاست مالیاتی و حسابرسی هم در حوزه اختیارات "صندوق" است. طبیعتا اعزام و استقرار مستشاران مالی امپریالیستی در كشورهای تحت سلطه نیز یكی از سیاستهای "صندوق" است. به یك كلام، "صندوق بین المللی پول" و "بانك جهانی" نهادهائی امپریالیستی با دستور كاری امپریالیستی هستند كه شبكه تار عنكبوتی مرگباری را برای كنترل كامل اقتصاد و سیاست توسعه هر كشور تحت سلطه امپریالیسم، به كمك مستشاران مستقیم و نوكران تعلیم یافته و كادرهای بومی خود می بافند.
جمعی از فعالین کارگری (jafk)
آبان ماه 88
kargaranfa@gmail.com
jafk.blogfa.com
اگر چه وقوع بحران فراگیر مالی ـ ساختاری سرمایه داری كه در سال 2009 به اوج خود رسیده، ضربه ای جدی به باورها و تعصبات جانبدارانه از سلامت و پایداری نظام جهانی وارد آورده است اما میان نتیجه گیری های تجربی و احساسی از وقایع غیر قابل انكار با درك و دانش عمیق ماتریالیستی و دیالكتیكی از وضع موجود، فاصله ای عمیق و جدی وجود دارد. كم نیستند كسانی كه با مشاهده بحران، مرگ ناگزیر و اتوماتیك و نزدیك نظام سرمایه داری جهانی را نتیجه می گیرند. حال آنكه این مهم در گرو سازماندهی نبرد آگاهانه و علمی طبقه كارگر جهانی تحت هدایت نگرش و سیاست و برنامه ای كمونیستی است. كم نخواهند بود كسانی كه با مشاهده خروج موقت نظام جهانی سرمایه داری از گرداب بحران كنونی به قیمت فقر و فلاكت و بیكاری میلیون ها نفر در سراسر دنیا، و اتلاف و نابودی منابع و نیروهای مولده بسیار، دوباره از آن سوی بام پایین بیفتند و جاودانگی سرمایه داری را نتیجه بگیرند. توجه به وضعیت حاضر و گرایش ها و نظرگاه های موجود در جنبش چپ، مسلما در تصمیم ما به انتشار این مقالات كه عمدتا با استفاده از آثار ریموند لوتا، یكی از انقلابیون صاحب نظر در زمینه اقتصاد سیاسی امپریالیسم و سوسیالیسم تهیه شده، تاثیر داشته است.
صندوق بین المللی پول
در مقاله مربوط به صندوق بین المللی پول، به نحوه شكل گیری و جایگاه و نحوه كاركرد این نهاد اشاره شده است. در این مقاله كوتاه با تاریخچه تاسیس این نهاد (كه تضمینی برای تحمیل نقش هژمونیك امپریالیسم آمریكا نه فقط در عرصه مالی بلكه در زمینه های استراتژیك ـ سیاسی بوده است) هم آشنا می شویم. "صندوق بین المللی پول" به همراه " بانك جهانی"، مراكزی مالی هستند كه سیاست های مالی امپریالیستی را به همه اقتصادهای دنیا دیكته می كنند. امروز در پرتو تغییرات مهمی كه بعد از فروپاشی بلوك شرق در حال رخ دادن است، و جوانه زدن قدرت ها و محورهای جدید اقتصادی ـ سیاسی در جهان امپریالیستی، جایگاه آمریكا در این نهادها با چالش روبرو شده است. این دو نهاد از یك سو آماج مبارزات حق طلبانه توده های فقر زده و نیروهای مبارز و ضد سیستم در نقاط مختلف دنیا شده اند، و از سوی دیگر صحنه رقابت ها و كشمكش های درون امپریالیستی. همزمان، بر اثر نفوذ ایده های رفرمیستی در صفوف چپ جهانی و پایین آمدن سطح توقعات و افق دید گروهی از مبارزان و صاحبنظران این جنبش، شاهد این هستیم كه برخی به دنبال تضادها و شكاف های درون این دو نهاد، یا میان آن ها، می گردند. اینان سعی می كنند رقابت های درون قدرت های امپریالیستی، و طلب جایگاه بالاتر جهانی از سوی نیروهای تازه نفس تر سرمایه داری (نظیر چین و هند و برزیل) را زمینه ای برای مطرح كردن خواسته ها و اعتراضات توده های مردم و حتی اهرمی برای كاهش محرومیت های آنان معرفی كنند. در مقابل، آنچه می باید در دستور كار نیروهای پرولتر انقلابی باشد، تعمیق شناخت از ماهیت این نهادها و تحلیل از تغییرات ضروری محتملی است كه در دوره حاضر می تواند در سیاست گذاری های آن ها اتفاق بیفتد.
صندوق بین المللی پول
"صندوق بین المللی پول" و "بانك جهانی" نهادهایی هستند كه زندگی میلیون ها انسان در كشورهای تحت سلطه امپریالیسم را با طرحهای "توسعه اقتصادی" و وام های اسارتبار و طرح های ریاضت كشی خود تعیین میكنند. این دو نهاد بسال 1944 به ابتكار آمریكا تاسیس شده اند و مقر اصلی آنها در واشینگتن است. مدیریت "صندوق" همیشه با اروپائی هاست و ریاست "بانك جهانی" با آمریكائی ها. ایالات متحده تا بحال از قدرت وتو كردن كلیه تصمیم گیریهای "صندوق" بطور موثر برخوردار بوده است. "صندوق"، مسائل عمومی اقتصاد و تاثیرات متقابل تدابیر اقتصادی در هر واحد كشوری را بر اقتصاد جهانی زیر نظر دارد. مدیر برنامه ریز "صندوق" در جلسات گروه هفت كشور صنعتی شركت میكند و تصویری بین المللی را بر پایه تحلیل از كشورهای جداگانه ارائه میدهد.
تاسیس "صندوق" و "بانك جهانی" پس از جنگ دوم جهانی جزئی از طرح كلی ایالات متحده برای تجدید سازمان اقتصاد جهان، شكل دادن به بلوكی از قدرتهای امپریالیستی و تدارك سلطه بر جهان بود. تقسیم كار بین این دو نهاد بدین ترتیب بود كه "صندوق" مسئولیت نظارت و كنترل بر امور مالی كوتاه مدت و مبادلات مالی كشورهای عضو را بعهده گرفت و "بانك جهانی" به تخصیص سرمایه و نحوه اجرای پروژه های درازمدت تر نظیر سد سازی، راه سازی، برق رسانی، آبیاری و غیره پرداخت. در دو دهه 1950 و 1960، نقش "صندوق" صرفا در اعطای وام به بسیاری از كشورهای تحت سلطه امپریالیسم قابل رویت بود. اما از دهه 1970 وظایف این نهاد گسترش یافت. “صندوق” ماموریت یافت تدابیری را برای دفاع از منافع بانكهای امپریالیستی در برابر بحران قرضی كه در كشورهای “جهان سوم” سربلند كرده بود، بیابد. در غیر اینصورت، نظام مالی جهانی فرو می پاشید. از آن پس، "صندوق" كوشیده تا سیاست حكومتها و نهادهای بانكی را هماهنگ كند. در این راه، "صندوق" كشورهای مقروض را مشروط میكند كه به اصطلاح "به خانه خود نظم بخشند" تا بتوانند بدهی و بهره وام ها را به بانكهای امپریالیستی بازگردانند. فقط به این شرط است كه موعد بازپرداخت قرض ها تمدید خواهد شد یا وام دهی و سرمایه گذاری خارجی جدید در آن كشورها صورت خواهد گرفت. "صندوق" در همین راستا، سیاست "اصلاح ساختاری" را به كشورهای تحت سلطه دیكته میكند. این به معنای برخی اصلاحات در هزینه های دولتی، دستمزدها، تجارت، قیمت گذاری پول كشور و سیاستهای توسعه صنعتی است به نحوی كه مجموعه حركت اقتصادی بتواند بازپرداخت قروض بانكهای امپریالیستی را تضمین كند. این امر مستلزم كسب درآمد بیشتر در بازار جهانی توسط این كشورهاست. یعنی باید هزینه های داخلی خود را كاهش داده، بر صادراتشان بیفزایند و از طریق كاهش هزینه تولید و كاهش ارزش پول خود، كالاهای صادراتی ارزانتری تولید كنند كه توان رقابت به كالاهای مشابه را در بازار جهانی داشته باشد. در عین حال، آنها موظفند با برداشتن موانع حقوقی در زمینه تجارت و سرمایه گذاری خارجی، درهای اقتصاد را بیش از گذشته بروی كالاها و سرمایه های امپریالیستی باز كنند.
بنابراین "صندوق" و نهاد همزادش "بانك جهانی" ، بنگاه هائی بیطرف كه فقط با موضوعات فنی توسعه اقتصادی و ثبات مالی درگیر باشند، نیستند. "صندوق" اهداف مالی كشورهای تحت سلطه را تعیین میكند، بر چگونگی پیشرفت این اقدامات نظارت دارد و وظیفه این كشورها برآورده كردن خواسته های فوق الذكر است. "صندوق" بمنزله پلیس مالی امپریالیسم جهانی، میزان قرض به یك كشور، اهداف قرض (یعنی برای چه كاری مورد استفاده قرار بگیرد) و نحوه قرض (زمان بندی اقساط و نرخ سود) را معین میكند. در عین حال، "صندوق" جوانب و نتایج اجتماعی و سیاسی این اقدامات در كشورهای مربوطه را هم مد نظر دارد و این فاكتور را در تصمیماتش دخالت میدهد. بدون مهر تاییدی كه حمایت مالی "صندوق" بر سیاست های اقتصادی كشور عضو می نهد، كشورها و نهادهای امپریالیستی اعتماد و اطمینانی به سرمایه گذاری در آنجا نشان نمیدهند. اعتباردهندگان دولتی و خصوصی بعد از تایید "صندوق" است كه به "یاری" این یا آن كشور تحت سلطه می پردازند. "صندوق" برای تضمین پیشرفت سیاستهایش به تربیت مقامات كلیدی و مسئول در امور اقتصادی و مالی كشورهای تحت سلطه می پردازد و برای وزرای اقتصاد و مالیه و كارمندان عالیرتبه و رئیس بانك مركزی هر كشور، كلاس های آموزشی میگذارد. "صندوق" علاوه بر تنظیم نظام مالی این كشورها، امور بانك مركزی را تحت كنترل میگیرد و حتی در كشورهائی كه بانك مركزی وجود ندارد آن را تاسیس میكند. تهیه و كنترل بودجه و رهنمود در زمینه سیاست مالیاتی و حسابرسی هم در حوزه اختیارات "صندوق" است. طبیعتا اعزام و استقرار مستشاران مالی امپریالیستی در كشورهای تحت سلطه نیز یكی از سیاستهای "صندوق" است. به یك كلام، "صندوق بین المللی پول" و "بانك جهانی" نهادهائی امپریالیستی با دستور كاری امپریالیستی هستند كه شبكه تار عنكبوتی مرگباری را برای كنترل كامل اقتصاد و سیاست توسعه هر كشور تحت سلطه امپریالیسم، به كمك مستشاران مستقیم و نوكران تعلیم یافته و كادرهای بومی خود می بافند.
جمعی از فعالین کارگری (jafk)
آبان ماه 88
kargaranfa@gmail.com
jafk.blogfa.com
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
0 نظرات:
ارسال یک نظر
برای ارسال نظر : بعد از نوشتن نظرتان در انتخاب نمایه یک گزینه را انتخاب کنید در صورتی که نمیخواهید مشخصات تان درج شود " ناشناس" را انتخاب نموده و نظر را ارسال کنید در صورت مواجه شدن با پیغام خطا دوباره بر روی دکمه ارسال نظر کلیک کنید.
مطالبی که حاوی کلمات رکيک و توهين آمیز باشد درج نميشوند.