اپل که امروز بخشی از کنسرن عظیم آمریکایی جنرال موتورز (GM) است در کشورهای آلمان، اتریش، ایتالیا، اسپانیا، بلژیک و لهستان دارای مراکز تولید اتومبیل یا اجزای مربوط به آن است. اپل در آلمان تاریخچه ای طولانی دارد. تاریخ تولد آن در سال 1857 در آلمان است. ابتدا چرخ خیاطی و سپس دوچرخه تولید می کرد و در سال 1898 به تولید خودرو روی آورد. در سال 1912 تعداد کارگرانش 3000 نفر بود که در یک سال 30 هزار دوچرخه و 3000 خودرو تولید کردند. در سال 1924 با تغییر تکنیک، تولید انبوه تر امکان پذیر شد و در همین دهه با قرار گرفتن سهامش در بازار بورس جنرال موتورز به خرید سهام آن اقدام کرد. در جریان بحران بزرگ جهانی سرمایه داری در سال 1929/30 چون همیشه دنیای کارگران در هم ریخت و تاوان کاهش نرخ سود کارخانه را 7500 کارگر پرداختند که اخراج یا بازخرید شدند. در دهه 1960 اپل بعد از فولکس واگن دومین تولید کننده بزرگ خودرو در آلمان بود. دهه 1990 بدترین دهه در تاریخ زندگی کارگران اپل بود. شرایط درونی بحران در این دهه تدریجا تکامل یافت و با آغاز قرن 21 تشدید شد از سال 2001 در نرخ رشد اقتصادی در کشورهای فوق پیشرفته شتابان به عنوان مثال آلمان سیر نزولی گرفت و تدریجا به صفر نزدیک شد و سپس با تمهیداتی که سرمایه در دستور کار خود قرار داد اندکی بهبود یافت اما هیچگاه حتی به 2٪ هم نرسید.
در اولین دهه قرن 21 کارگران اپل بار دیگر تاوان بحران سرمایه داری را پرداختند. در این سال سهم اپل از بازار جهانی خودرو به 1/9 ٪ سقوط کرد و میزان سود مورد انتظار پایین آمد. برای جبران کاهش سود ابتدا به طور مثال در کارگاه بوخوم تعداد کارگران به حدود 6.000 نفر کاهش یافت یعنی یک سوم کارگران به شیوه های مختلف به درون ارتش بیکاران پرتاب شدند. کارگران قرارداد موقت و شرکتی اولین گروه بودند، بازنشستگان پیش از موعد و بازخریدی ها نفرات بعدی. در آغاز این دهه تعداد کارگران اپل 57.400 نفر و فروش سالیانه اش نزدیک به 24 میلیارد مارک آلمان بود. از میانه دهه 90 مرتب از تعداد کارگران کاسته شد به نحوی که در سال 2006 به 27.661 نفر رسید. مهم ترین کارگاه های تولیدی آن در آلمان عبارت اند از روسلزهایم با 18.300نفر شاغل که سالانه 270.000 خودرو تولید می کند، ایزناخ در تورینگن با 1900 کارگر که از سال 1992 شروع به کار کرده و مدرن ترین گارگاه اپل آلمان است و مدل کورسا در آن جا تکمیل می شود و به بازار روانه می گردد، بوخوم با 5300 کارگر که در سال 1962 ایجاد شد و تولید سالانه آن 240.000 اتومبیل است، و بالاخره کایزرلوترن با 3500 کارگر.
علاوه بر آلمان GM در کشورهای دیگر اروپایی از جمله انگلیس با نام Vauxhall سالانه 130.000 مدل آسترا را تولید می کند، بلژیک با 3800 کارگر سالانه 200.000 اپل آسترا را تکمیل می کند، کارگاه اتریش که با 1600 کارگر در سال 1998 ایجاد شد و مدل ساآب 3-9 را تولید می کند، فرانسه با 1700 کارگر اپل مووانو، تیگرا و میل لنگ اتومبیل تولید می کند، سوئد با 4900 کارگر سالانه 100.000 ساآب 3-9 و 5-9 را تولید می کرد که اولین کارگاهی بود که بعد از بحران اخیر به کلی تعطیل شد و همه کارگرانش بیکار شدند، اسپانیا سالانه 490.000 مدل کورسا و مریوا را تولید می کند اما به اپل آلمان تعلق ندارد و بالاخره کارگاه لهستان که به خاطر نیروی کار ارزان ماهر درست در زمانی که کارگران اپل آلمان با اخراج مواجه بودند در سال 1998 تاسیس شد و با 2.800 کارگر سالانه 190.000 اپل مدل آگیلا، آسترا و سفیر و هم چنین میل لنگ اتومبیل تولید می کند.
بحران 2008 که سعی کردند آن را به بحران مالی در آمریکا محدود کنند، با گسترش تدریجی خود به سایر شاخه های اقتصادی و کشورهای سراسر جهان، نشان داد که چون از ساختار مناسبات حاکم ریشه می گیرد قوی تر از خواست سرمایه داران است و خود را به کل ساختار نظام تحمیل می کند. در آلمان نیز براین روال ابتدا مقامات بالای کشوری و اقتصادی اعلام کردند که بحران آمریکایی است و شرایط اقتصادی در آلمان مستحکم و با ثبات است. اندکی بعد گفتند با وجود شرایط ثبات اقتصادی به عنوان همبستگی با آمریکا برای کمک به قائق شدن بربحران در پروژه ی چتر نجات بانکی شرکت می کنیم و در اندک زمانی پارلمان که برای افزودن ماهانه چند یورو به حقوق بیکاری II کارگران هفته ها وقت برای بحث نیاز داشت کمک در مجموع 500+100 میلیاردی را تصویب کرد و به اعتراضات توده ای وقعی ننهاد و بعد از آن نیز به طور مستمر خبر از کمک های دولتی به بانک ها در صدر اخبار قرار دارد.
بحران ابتدا در آمریکا دامن کارگران GM را گرفت. پنج کارگاه بسته شد و 47.000 نفر از کارگران آن بیکار شدند. به سادگی نوشیدن جرعه آبی در مجموع آرامش زندگی حدود 200.000 انسان برهم خورد و حتما بسیاری نیز با ناتوانی از پرداخت قسط مسکن سرپناه خود را نیز از دست داده اند. در فوریه باردیگر GM مساله کاهش کارکنان را مطرح کرد و با وجودی که تاکنون مبلغ 13،4 میلیارد دلار کمک دولتی دریافت کرده است دوباره خواهان 16،6 میلیارد دلار دیگر کمک های دولتی است. در زمینه چینی برای دریافت کمکها GM اعلام کرد که درسال 2008 مبلغ 30،9 میلیارد دلار ضرر کرده است که روزانه سر به 80 میلیون دلار می زند. اگر دستیابی به دفاتر واقعی سود و زیان امکان پذیر بود آنگاه می شد نشان داد که این ادعا تا چه حد واقعیت دارد و حاصل استثمار این همه کارگر در در دو قاره به کجا رفته است.
در اپل آلمان برای مقابله با بحران کنسرن مادر در وحله اول اتحادیه متال قدرتمندترین اتحادیه آلمان پا پیش گذاشت و به نفع سرمایه قرارداد جدیدی را به امضا رساند که طی آن 10٪ از دستمزد کارکنان با همان ساعات کار قبلی، کاهش یافت یعنی ده درصد از حاصل کار زنده کارگر دوباره به کار مرده تبدیل شد و با اعلام شادمانه این که ما جلوی اخراج و بیکاری را با این کار گرفتیم به سرمایه تقدیم شد. اما سرمایه به آن تمکین نکرد و مدتی بعد GM اعلام کرد که می خواهد کارگاه های اپل در آلمان را ببندد و به نگه داری آن علاقه ای ندارد. در مورد اپل مساله پبچیده تر است. از یک طرف با وجود یک کاسه شدن سرمایه و جهانی بودن آن که اولا با سرمایه گذاری مستقیم موجب استثمار مستقیم کارگران در سراسر جهان می شود و دوما سرمایه را در ارزش اضافی تولید شده در سراسر جهان به طور غیرمستقیم شریک می کند ظاهرا باید دعوا و رقابت و ملیت سرمایه پایان گیرد. اما در اصل این گونه نیست و کماکان رقابت نقشی موثر دارد و ملیت نیز در مواقع بحرانی با وجود همه کوشش های متحد کننده سربرمی آورد. و دولت ها به نمایندگی از سرمایه برای منافع ملی که همان منافع سرمایه دارن است اما به نام حمایت از کارگران خودی وارد گود می شوند. در گزارش های مختلف قبلی نقش دولت آلمان را زمانی که پای بسته شدن یک مرکز تولیدی وابسته به کشوری دیگر در میان است توضیح داده ام و ای کاش این گونه بود که همواره کارگران مورد حمایت بودند. اما این یک روی سکه است و آن روی سکه چیز دیگری است که اصل مسئله را تشکیل می دهد..
شاخه اروپایی GM از نظر اقتصادی وضیعت چندان وخیمی ندارد و تا کنون ضرر اعلام شده اش مبلغ 6/1 میلیارد یورو بوده است. اما می گوید که به 9 میلیارد یورو نیاز دارد تا بتواند طبق معمول به کار ادامه دهد. کارگران همه کارگاه های سراسر اروپا به طور گسترده برعلیه بسته شدن کارخانه و از دست دادن مشاغل خود دست به تظاهرات و گردهمایی های بزرگ زده اند. ترس از آینده و نبود یک افق ضدسرمایه داری کارگران را به درخواست کمک دولتی برای نجات کنسرن کشانده است. آن ها خواهان استقلال اپل از کنسرن مادر و تبدیل آن به یک کنسرن اروپایی شده اند. اما مسئله حق امتیاز و انحصار تولید که به GM تعلق دارد مشکل دیگری است و اگر او از دادن حق امتیازتولید به اروپا خودداری کند از نظر قانونی آن ها حق تولید نخواهند داشت. به همین سبب روز جمعه مدیر اپل و واکسال برنامه خود را برای نجات کنسرن دختر به هیات نظارت تشکیل اپل ارائه داد. وی که پیشنهاد جدا شدن از کنسرن مادر و تشکیل یک مجموعه اروپایی همراه با سایر کنسرن های خواهر در اروپا را داده است و در همین زمینه با جنرال موتورز نیز مذاکراتی انجام داده که نتیجه آن چشمداشت مشارکت 30 تا 50 درصدی اروپایی بوده است. زیرا می خواهد با حفظ ارتباط با کنسرن مادر از پیشرفت های تکنیکی آن استفاده کند. در این میان به دلیل نزدیکی انتخابات احزاب به ویژه حزب سوسیال دموکرات که رابطه نزدیکی با رهبران اتحادیه ها دارد از اجتماع اعتراضی کارگران برای تبلیغات حزبی خود سوء استفاده می کنند. دولت مرکزی و سه دولت محلی ای که شعبات اپل در آن جا قرار دارد تصمیم به پرداخت کمک های دولتی برای جلوگیری از بستن کارگاه ها توسط GM گرفته اند. تا کنون با 3 میلیارد کمک موافقت شده است که در دو نوبت تا پایان سال جاری پرداخت خواهد شد. اما چنان که آمد اپل نیازش را 9 میلیارد یورو اعلام کرده است. این که این کمک به چه صورتی خواهد بود، آیا مقدار آن تغییر خواهد کرد و آیا وام دولتی خواهد بود که می گویند باید تا پایان سال 2015 بازپرداخت شود یا به صورت سهام دولتی خواهد بود این ها همه در هفته آینده معلوم خواهد شد. به هرحال، همه این مبارزات ده ها هزار نفره برای ادامه بقای زندگی و برای حفظ محل کار و گریز از بیکاری است و برای کارگر وقتی مبارزه ضدسرمایه داری نباشد فرقی نمی کند که مالکیت با سرمایه داران خصوصی باشد یا با دولت نماینده سرمایه داران.
فریده ثابتی
28 فوریه 2009
در اولین دهه قرن 21 کارگران اپل بار دیگر تاوان بحران سرمایه داری را پرداختند. در این سال سهم اپل از بازار جهانی خودرو به 1/9 ٪ سقوط کرد و میزان سود مورد انتظار پایین آمد. برای جبران کاهش سود ابتدا به طور مثال در کارگاه بوخوم تعداد کارگران به حدود 6.000 نفر کاهش یافت یعنی یک سوم کارگران به شیوه های مختلف به درون ارتش بیکاران پرتاب شدند. کارگران قرارداد موقت و شرکتی اولین گروه بودند، بازنشستگان پیش از موعد و بازخریدی ها نفرات بعدی. در آغاز این دهه تعداد کارگران اپل 57.400 نفر و فروش سالیانه اش نزدیک به 24 میلیارد مارک آلمان بود. از میانه دهه 90 مرتب از تعداد کارگران کاسته شد به نحوی که در سال 2006 به 27.661 نفر رسید. مهم ترین کارگاه های تولیدی آن در آلمان عبارت اند از روسلزهایم با 18.300نفر شاغل که سالانه 270.000 خودرو تولید می کند، ایزناخ در تورینگن با 1900 کارگر که از سال 1992 شروع به کار کرده و مدرن ترین گارگاه اپل آلمان است و مدل کورسا در آن جا تکمیل می شود و به بازار روانه می گردد، بوخوم با 5300 کارگر که در سال 1962 ایجاد شد و تولید سالانه آن 240.000 اتومبیل است، و بالاخره کایزرلوترن با 3500 کارگر.
علاوه بر آلمان GM در کشورهای دیگر اروپایی از جمله انگلیس با نام Vauxhall سالانه 130.000 مدل آسترا را تولید می کند، بلژیک با 3800 کارگر سالانه 200.000 اپل آسترا را تکمیل می کند، کارگاه اتریش که با 1600 کارگر در سال 1998 ایجاد شد و مدل ساآب 3-9 را تولید می کند، فرانسه با 1700 کارگر اپل مووانو، تیگرا و میل لنگ اتومبیل تولید می کند، سوئد با 4900 کارگر سالانه 100.000 ساآب 3-9 و 5-9 را تولید می کرد که اولین کارگاهی بود که بعد از بحران اخیر به کلی تعطیل شد و همه کارگرانش بیکار شدند، اسپانیا سالانه 490.000 مدل کورسا و مریوا را تولید می کند اما به اپل آلمان تعلق ندارد و بالاخره کارگاه لهستان که به خاطر نیروی کار ارزان ماهر درست در زمانی که کارگران اپل آلمان با اخراج مواجه بودند در سال 1998 تاسیس شد و با 2.800 کارگر سالانه 190.000 اپل مدل آگیلا، آسترا و سفیر و هم چنین میل لنگ اتومبیل تولید می کند.
بحران 2008 که سعی کردند آن را به بحران مالی در آمریکا محدود کنند، با گسترش تدریجی خود به سایر شاخه های اقتصادی و کشورهای سراسر جهان، نشان داد که چون از ساختار مناسبات حاکم ریشه می گیرد قوی تر از خواست سرمایه داران است و خود را به کل ساختار نظام تحمیل می کند. در آلمان نیز براین روال ابتدا مقامات بالای کشوری و اقتصادی اعلام کردند که بحران آمریکایی است و شرایط اقتصادی در آلمان مستحکم و با ثبات است. اندکی بعد گفتند با وجود شرایط ثبات اقتصادی به عنوان همبستگی با آمریکا برای کمک به قائق شدن بربحران در پروژه ی چتر نجات بانکی شرکت می کنیم و در اندک زمانی پارلمان که برای افزودن ماهانه چند یورو به حقوق بیکاری II کارگران هفته ها وقت برای بحث نیاز داشت کمک در مجموع 500+100 میلیاردی را تصویب کرد و به اعتراضات توده ای وقعی ننهاد و بعد از آن نیز به طور مستمر خبر از کمک های دولتی به بانک ها در صدر اخبار قرار دارد.
بحران ابتدا در آمریکا دامن کارگران GM را گرفت. پنج کارگاه بسته شد و 47.000 نفر از کارگران آن بیکار شدند. به سادگی نوشیدن جرعه آبی در مجموع آرامش زندگی حدود 200.000 انسان برهم خورد و حتما بسیاری نیز با ناتوانی از پرداخت قسط مسکن سرپناه خود را نیز از دست داده اند. در فوریه باردیگر GM مساله کاهش کارکنان را مطرح کرد و با وجودی که تاکنون مبلغ 13،4 میلیارد دلار کمک دولتی دریافت کرده است دوباره خواهان 16،6 میلیارد دلار دیگر کمک های دولتی است. در زمینه چینی برای دریافت کمکها GM اعلام کرد که درسال 2008 مبلغ 30،9 میلیارد دلار ضرر کرده است که روزانه سر به 80 میلیون دلار می زند. اگر دستیابی به دفاتر واقعی سود و زیان امکان پذیر بود آنگاه می شد نشان داد که این ادعا تا چه حد واقعیت دارد و حاصل استثمار این همه کارگر در در دو قاره به کجا رفته است.
در اپل آلمان برای مقابله با بحران کنسرن مادر در وحله اول اتحادیه متال قدرتمندترین اتحادیه آلمان پا پیش گذاشت و به نفع سرمایه قرارداد جدیدی را به امضا رساند که طی آن 10٪ از دستمزد کارکنان با همان ساعات کار قبلی، کاهش یافت یعنی ده درصد از حاصل کار زنده کارگر دوباره به کار مرده تبدیل شد و با اعلام شادمانه این که ما جلوی اخراج و بیکاری را با این کار گرفتیم به سرمایه تقدیم شد. اما سرمایه به آن تمکین نکرد و مدتی بعد GM اعلام کرد که می خواهد کارگاه های اپل در آلمان را ببندد و به نگه داری آن علاقه ای ندارد. در مورد اپل مساله پبچیده تر است. از یک طرف با وجود یک کاسه شدن سرمایه و جهانی بودن آن که اولا با سرمایه گذاری مستقیم موجب استثمار مستقیم کارگران در سراسر جهان می شود و دوما سرمایه را در ارزش اضافی تولید شده در سراسر جهان به طور غیرمستقیم شریک می کند ظاهرا باید دعوا و رقابت و ملیت سرمایه پایان گیرد. اما در اصل این گونه نیست و کماکان رقابت نقشی موثر دارد و ملیت نیز در مواقع بحرانی با وجود همه کوشش های متحد کننده سربرمی آورد. و دولت ها به نمایندگی از سرمایه برای منافع ملی که همان منافع سرمایه دارن است اما به نام حمایت از کارگران خودی وارد گود می شوند. در گزارش های مختلف قبلی نقش دولت آلمان را زمانی که پای بسته شدن یک مرکز تولیدی وابسته به کشوری دیگر در میان است توضیح داده ام و ای کاش این گونه بود که همواره کارگران مورد حمایت بودند. اما این یک روی سکه است و آن روی سکه چیز دیگری است که اصل مسئله را تشکیل می دهد..
شاخه اروپایی GM از نظر اقتصادی وضیعت چندان وخیمی ندارد و تا کنون ضرر اعلام شده اش مبلغ 6/1 میلیارد یورو بوده است. اما می گوید که به 9 میلیارد یورو نیاز دارد تا بتواند طبق معمول به کار ادامه دهد. کارگران همه کارگاه های سراسر اروپا به طور گسترده برعلیه بسته شدن کارخانه و از دست دادن مشاغل خود دست به تظاهرات و گردهمایی های بزرگ زده اند. ترس از آینده و نبود یک افق ضدسرمایه داری کارگران را به درخواست کمک دولتی برای نجات کنسرن کشانده است. آن ها خواهان استقلال اپل از کنسرن مادر و تبدیل آن به یک کنسرن اروپایی شده اند. اما مسئله حق امتیاز و انحصار تولید که به GM تعلق دارد مشکل دیگری است و اگر او از دادن حق امتیازتولید به اروپا خودداری کند از نظر قانونی آن ها حق تولید نخواهند داشت. به همین سبب روز جمعه مدیر اپل و واکسال برنامه خود را برای نجات کنسرن دختر به هیات نظارت تشکیل اپل ارائه داد. وی که پیشنهاد جدا شدن از کنسرن مادر و تشکیل یک مجموعه اروپایی همراه با سایر کنسرن های خواهر در اروپا را داده است و در همین زمینه با جنرال موتورز نیز مذاکراتی انجام داده که نتیجه آن چشمداشت مشارکت 30 تا 50 درصدی اروپایی بوده است. زیرا می خواهد با حفظ ارتباط با کنسرن مادر از پیشرفت های تکنیکی آن استفاده کند. در این میان به دلیل نزدیکی انتخابات احزاب به ویژه حزب سوسیال دموکرات که رابطه نزدیکی با رهبران اتحادیه ها دارد از اجتماع اعتراضی کارگران برای تبلیغات حزبی خود سوء استفاده می کنند. دولت مرکزی و سه دولت محلی ای که شعبات اپل در آن جا قرار دارد تصمیم به پرداخت کمک های دولتی برای جلوگیری از بستن کارگاه ها توسط GM گرفته اند. تا کنون با 3 میلیارد کمک موافقت شده است که در دو نوبت تا پایان سال جاری پرداخت خواهد شد. اما چنان که آمد اپل نیازش را 9 میلیارد یورو اعلام کرده است. این که این کمک به چه صورتی خواهد بود، آیا مقدار آن تغییر خواهد کرد و آیا وام دولتی خواهد بود که می گویند باید تا پایان سال 2015 بازپرداخت شود یا به صورت سهام دولتی خواهد بود این ها همه در هفته آینده معلوم خواهد شد. به هرحال، همه این مبارزات ده ها هزار نفره برای ادامه بقای زندگی و برای حفظ محل کار و گریز از بیکاری است و برای کارگر وقتی مبارزه ضدسرمایه داری نباشد فرقی نمی کند که مالکیت با سرمایه داران خصوصی باشد یا با دولت نماینده سرمایه داران.
فریده ثابتی
28 فوریه 2009
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
::
0 نظرات:
ارسال یک نظر
برای ارسال نظر : بعد از نوشتن نظرتان در انتخاب نمایه یک گزینه را انتخاب کنید در صورتی که نمیخواهید مشخصات تان درج شود " ناشناس" را انتخاب نموده و نظر را ارسال کنید در صورت مواجه شدن با پیغام خطا دوباره بر روی دکمه ارسال نظر کلیک کنید.
مطالبی که حاوی کلمات رکيک و توهين آمیز باشد درج نميشوند.